ایرانی‌ترین اظهار ارادت به امام حسن عسکری (ع)

خبرگزاری ایکنا-خبرنگار: زهرا ایرجی- کافیست پای در حرم امامین عسکریین بگذارید؛ در جای جای این حرم نشان عشق و ارادت ایرانیان به اهل بیت(ع) را در قالب هنر فاخر ایرانی مشاهده می‌کنید. نه اکنون که در طول تاریخ حرم‌های مطهر ائمه(ع) محلی برای اثبات محبت بی‌مانند ایرانیان به برگزیده‌ترین انسان‌های خلقت بوده است.

شاید بتوان گفت اولین اقدام ایرانی‌ها در نشان دادن عشقشان به امامین عسکریین(ع) مربوط به دوران معزالدوله دیلمی(سال‌های ۳۳۵ تا ۳۳۷) بود. وی اولین کسی بود که برای مرقد قبه و بارگاه ساخته است. این سبک اظهار ارادت ادامه داشت تا اینکه در دوران سلطنت شاه سلطان حسین صفوی در ۱۱۰۶ قمری، ضریح از فولاد ساخته شد و حرم و رواق سنگ‌فرش شد.

به دستور ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۸۲ قمری و با نظارت عبدالحسین طهرانی تعمیرات مهم و کلی از جمله طلاکاری قبه امامین عسکریین، تعمیر صحن و ایوان، به کار بردن سنگ‌های مرمر سبز رنگ در اطراف مرقد و ترمیم قسمتی از دیوارهای صحن و کاشی کردن آنها صورت گرفت.

زمانی که میرزای شیرازی در سال ۱۲۸۸ قمری از نجف به سامرا مهاجرت کرد به دستور او تعمیراتی در صحن و حرم انجام شد. این تعمیرات عبارت است از؛ سنگ فرش کردن صحن، آئینه‌کاری بعضی از رواق‌ها، حرم و ساخت نماهای زیبا برای آن، نصب ساعتی بزرگ بر سردر قبلی، تهیه پرده‌های قیمتی برای درب‌های حرم و رواق، ساخت مدرسه دینی برای سکونت طلاب علوم دینی.

آقامیرزا محمد عسکری طهرانی نیز ایرانی دیگری بود که تعمیراتی را بر حرمین عسکریین انجام داد که عبارتند از: نقره کردن درب‌های حرم و رواق و تهیه ۲۴ زوج در از چوب ساج جهت اطراف قبه؛ ۱۲ درب از داخل و ۱۲ درب از خارج به جای پنجره‌های قدیم جهت تهویه و روشنایی حرم. همچنین به دستور آیت‌الله بروجردی ساخت دو باب حمام و حسینیه برای سکونت زوار انجام شد.

در عصر قاجار، بر اساس وصیت امیرکبیر، ثلث اموال او برای بازسازی حرم عسکریین استفاده کردند. در این بازسازی، گنبد طلاکاری شد و ایوان و صحن تعمیر شدند.

این سبک اظهار ارادت را می‌توان خاص ایرانی‌ها دانست. هر کجای عالم حرمی متعلق به ائمه(ع) هست قدر مسلم نشانی از ارادت ایرانی‌ها نیز وجود دارد؛ اما حالا نشان دادن این ارادت برای همگان در دسترس است. حالا هر روز ده‌ها ایرانی در حرم امامین عسکریین در حال بازسازی و توسعه حرم هستند.

عباس رضایی‌نسب، رئیس ستاد بازسازی عتبات سامرا در گفت‌وگو با ایکنا، به تشریح پروژ‌ه‌هایی پرداخت که اکنون در حرم امامین عسکریین(ع) در حال اجراست و گفت: شیوع کرونا موجب شد یکسری از اقدامات که در حرم سامرا در حال اجرا بود، متوقف یا کند شوند اما طی چهار ماه اخیر مشکلات مربوط به دریافت ویزای متبرعین و خادمان ستاد بازسازی در سامرا در حال مرتفع شدن است و در حال حاضر حدود ۵۰ نیرو در این حرم مشغول به کار هستند.

وی از اجرای پروژه باب‌المهدی که شامل عملیات بهسازی پنج هزار متر از زمین‌های اطراف حرم است، خبر داد و گفت: در ضلع شمالی حرم‌ بناهای قدیمی وجود داشت که تخریب و این بخش به حرم ملحق شد که قرار است طرح توسعه حرم در این بخش اجرا شود.

رضایی‌نسب با اشاره به اینکه عملیات بهسازی بستر، بتن‌ریزی بستر و عملیات سنگ‌کاری در این بخش آغاز شده است، گفت: تا سه ماه آینده این اقدامات به پایان رسیده و وارد فاز بعدی توسعه حرم خواهیم شد.

نصب سنگ ۱۶ ستون اطراف حرم

وی به وجود ۱۶ ستون دو طرف ضلع شرقی و غربی حرم که در ایوان‌های شرقی و غربی حرم قرار دارند اشاره کرد و گفت: سنگ این ستون‌ها از سوی مردم اراک تهیه و ارسال شده است و منتظر دریافت ویزای استادکاران متبرع هستیم تا عملیات نصب این سنگ‌ها انجام شود و امیدواریم تا دو الی سه هفته آینده شاهد آغاز این طرح باشیم.

رئیس ستاد بازسازی عتبات سامرا به پروژه طلاکاری ایوان شرقی و غربی بالای سر ورودی‌های حرم نیز اشاره کرد و گفت: این بخش‌ها قطعات مقرنس‌ کاری دارند که قطعات ساخته و عملیات طلاکاری در کارگاه بر روی آنها انجام شده است و با توجه به اینکه ۹۰ درصد طلاکاری‌ها انجام شده، امیدواریم عملیات نصب قطعات از دو ماه دیگر آغاز ‌شود.

وی ادامه داد: طلاکاری ساقه مناره‌ها به اتمام رسیده و باید کتیبه‌بالای ساقه و مؤذنه‌ها را تکمیل کنیم که در حال انجام است. یکسری اقدامات ترمیمی از جمله سنگ‌های داخل صحن و کارهای خدماتی نیز در دست اجراست.

رئیس ستاد بازسازی عتبات سامرا اعلام کرد: هفته گذشته به یمن میلاد امام حسن عسکری(ع) با حضور رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات و تولیت جدید حرم توافق اولیه انجام پروژه تحکیم سازه بنای گنبدخانه، مناره و ایوان جنوبی حرم انجام شد. این سازه‌ها در انفجارهای سال‌های ۸۲ و ۸۴ آسیب دیده بود و مشکلات زیرساختی نیز داشت که موجب ایجاد ترک‌های خطرناک در آنها شده است.

وی ادامه داد: وزارت وقف شیعه عراق با توجه به تجربیاتی که در حرم کاظمین برای استحکام مناره‌ای که کج شده بود داشتیم و توانستیم مناره را با موفقیت تحکیم کنیم، از ما خواست که عملیات تحکیم بناهای آسیب دیده را انجام دهیم؛ ما نیز مطالعات مربوط به این اقدام را آغاز کرده‌ایم.  

رضایی‌نسب در پاسخ به این سؤال که با چند درصد نیروها در حال بازسازی حرم امامین عسکریین هستید؟ گفت: در حال حاضر ظرفیت حضور و فعالیت ۱۵۰ نفر در شهر سامرا را داریم اما به دلیل صادر نشدن ویزا و فراهم نبودن خدمات زیربنایی پس از رفع مشکل ویزا و مهیا شدن امکانات به ظرفیت کامل فعالیت خواهیم رسید. برای ورود تجهیزات نیز مشکلاتی وجود دارد.

وی تصریح کرد: مشکل واردات تجهیزات در شهرهای نجف، کربلا و کاظمین رفع شده است اما در شهر سامرا به دلیل وجود حساسیت‌ها و مشکلات این مشکل هنوز رفع نشده اما تولیت جدید حرم قول همکاری داده‌اند و امیدواریم به زودی مشکلات رفع شود.

رضایی‌نسب به تکمیل صحن‌های حرم نیز اشاره و اظهار کرد: در مراسم اربعین مردم ایران علاقه و اشتیاق زیادی به حضور در حرم سامرا و ماندن در این حرم دارند، ما نیز در حال تدارک فضاهایی برای حضور و ماندن مردم هستیم. مردم تمایل زیادی به ماندن در داخل حرم سامرا دارند و برای آنها بسیار دلچسب است که در داخل صحن و سرداب غیبت می‌توانند شب بمانند و عبادت و راز و نیاز کنند.

وی اضافه کرد: شاخص‌ترین صحبتی که زائران در حرم با ما دارند این است که تمایل دارند در حرم بمانند؛ سامرا در منطقه‌ای قرار گرفته که دورترین نقطه از نظر امنیت محسوب می‌شود اما زائران به ما می‌گویند که در داخل حرم احساس امنیت می‌کنند و احساس راحتی و امنیت در داخل حرم در بیان زائران بسیار مشهود است.

وی در پایان با اشاره به سابقه طولانی مردم ایران در ساخت و توسعه حرم امامین عسکریین گفت: در طول قرن‌ها بنای حرم به همت ایرانی‌ها توسعه پیدا کرده بود و در عصر حاضر نیز به همت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و مردم ایران این حرم در حال بازسازی و توسعه است.